«تحلیلی طبقاتی مارکس»، سال های طولانی به مثابه ابزاری برای شناخت و ارزیابی پدیده های اجتماعی به خدمت گرفته میشد و دست کم برای بخشی از متفکران و روشنفکران حوزه های علوم اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، راهنمای فهم تحولات اجتماعی به شمار میرفت. هر چند که این ابزار نظری از همان ابتدا مورد نقد اندیشمندان معاصر خود بود، اما چند دهه طول کشید تا رفته رفته، ناکارآمدی آن در عرصه نظر و عمل عیان شود.
در این فایل های صوتی، نگاهی اجمالی به این مفاهیم شده است، تا از یک سو فرصتی را برای تبادل نظرات را فراهم سازد و از سوی دیگر، گامی در جهت تداوم کارهای پژوهشی افزون تر در این حوزه باشد.
در فایل صوتی جلسه دوم (که به زودی منتشر میشود)، نموداری بر روی تخته ترسیم شد که اشاره به داده های مهم تاریخی داشت. نمودار یاد شده در تصویر زیر ارایه شده است. مساحت زیر منحنیها، جمعیت کره زمین را در سه مقطع زمانی ۱۸۰۰، ۱۹۷۵ و ۲۰۱۵ میلادی نشان میدهد.
نکات زیر درباره این نمودار و گفتگوهای انجام شده در فایل صوتی دوم قابل اعتنا هستند:
(۱) جمعیت کره زمین در این ۲۰۰ سال بیش از یازده برابر شده است.
(۲) در سال ۱۸۰۰، بخش بزرگی از جمعیت کره زمین، زیر خط فقر قرار داشتند. اما در سال ۲۰۱۵، اکثریت جمعیت به بالای خط فقر منتقل شده‌اند.
(۳) طبقه متوسط، در سال ۲۰۱۵، اکثریت قاطعی از جمعیت کره زمین، را تشکیل میدهد.
(۴) تعداد جمعیت ثروتمند در سال ۲۰۱۵ معادل کل جمعیت بشر در سال ۱۸۰۰ و چندین هزار برابر بیشتر از کل جمعیت ثروتمند در آن سال ها است.
(۵) تعداد کل جمعیت زیر خط فقر در سال ۲۰۱۵، کمتر از کل جمعیت زیر خط فقر در سال ۱۸۰۰ است.
(۶) عبور از خط فقر و رشد اقتصادی طی سال های ۱۸۰۰ تا ۱۹۷۵، برای اروپا و آمریکا ۱۷۵ سال طول کشیده است و برای آسیا و آفریقا تنها چهل سال (۱۹۷۵ تا ۲۰۱۵).
(۷) در سال ۲۰۱۵، هنوز بخش کوچکی از جمعیت کره زمین زیر خط فقر هستند.
(۸) قیمتها بر اساس سال پایه ۲۰۱۱ محاسبه شده است.
زوال تحلیل طبقاتی مارکس
پژوهشگر
