نفت پیش از مصدق هم ملی بوده است.
- برای اینکه یک معدن یا منبع نفتی، قابل تحصیل و قابل تحقق شود، باید شرکت‌هایی برای سرمایه گذاری و همچنین برای اکتشاف، حفاری، استخراج، فرآوری، انتقال و فروش به خدمت گرفته بشوند. این کارها می‌تواند از طریق قراردادهای بیع متقابل یا واگذاری بخشی از سهام آن منبع انجام شود و این تناقضی با «ملی بودن» ندارد. بنابراین مالکیت و عواید حاصل از نفت در ایران، پیش از ماجرایی که در ۱۳۲۹ «ملی شدن» نفت نامیده شد، متعلق به ایران بود و نفت پیشاپیش «ملی» بود.
ما همیشه از طرف احزاب سیاسی و ایدئولوژیک در معرض سوءاستفاده از مفاهیم بودیم و هستیم:
- داریوش آشوری در کتاب «واژه‌نامه سیاسی» خودشان، در توضیح واژه کودتا نوشته‌اند که در کشورهای جهان سومی، نوعی از کودتاها جانشین انقلاب‌ها شده‌اند . . . اینگونه کودتاها مانند کودتای جمال عبدالناصر در مصر و قذافی در لیبی نام «انقلاب» را به خود می‌دهند. در برابر اینگونه کودتاها که گرایش دست چپی دارند، کودتای دست راستی نیز هست . . . از مهمترین نمونه اینگونه کودتاها، ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در ایران و کودتای پینوشه در شیلی است . . .
- ترجمه این حرف در کتاب «واژه‌نامه سیاسی» جناب آشوری این است که اگر رفقای ما و کسانی که ما به آنها اعتقاد داریم کودتا کردند، اگر «چپ» بودند ما اسم آن واقعه را «انقلاب» می‌گذاریم و اگر آن واقعه در مسیری باشد که ما خوش نداشتیم، اسمش را می‌گذاریم «کودتا».
- این نمونه، جزو آن آموزه‌ها و آموزش‌هایی است که در فرهنگ سیاسی در گذشته به ما یاد دادند و این بازی کردن با مفاهیم است و این همان مشکلی است که ما در عرصه مفاهیم سیاسی داریم و این مشکلات به عرصه اقتصادی هم سرایت می‌کند.
دولتی کردن صنعت نفت که تحت عنوان ملی کردن آن رخ داد، دست کم دو مشکل را در پی داشت:
- نخست اینکه دولتی را که می‌بایست یک دولت مالیات‌بگیر و نوکر مردم باشد، تبدیل به دولتی نفتی کرد که ارباب مردم شد.
- دوم اینکه چون خدمات تولید نفت انحصاری و در اختیار دولت‌هاست، روشن نیست که هزینه تولید هر بشکه نفت چقدر برای ما تمام می‌شود و می‌توانست چقدر ارزان‌تر از این تمام شود.
دسترسی در آپارات و یوتیوب
دسترسی به فایل صوتی جلسه اول (۱) در آپارات
دسترسی به فایل صوتی جلسه اول (۱) در یوتیوب
دسترسی به فایل صوتی جلسه اول (۱) در تلگرام
پژوهشگر
